Wat heeft een Indo-Hollander nou met Kazakstan? Nou, eigenlijk niets of toch?
Politiek kan je op verschillende manieren bedrijven, maar dan ben je iemand die doorgaans 'politicus' wordt genoemd. Je kan ook naar het bedrijven van politiek kijken. Dan ben je een politieke waarnemer. Het meest in mijn belangstelling? Het buitenland. Echter, je kan waarnemen en je kan goed waarnemen. Dat laatste is alleen mogelijk als een gebeurtenis van begin af aan hebt gevolgd.
Op 3 Januari 2022 besloot de regering van Kazakstan de beperking op prijsverhogingen van autogas op te heffen. Daarmee schoten de prijzen drievoudig de pan uit. De bevolking werd kwaad en dat had een reden.
De kwaadheid was ontstaan juist omdat autobezitters hun voertuigen hadden omgebouwd om op autogas te kunnen rijden omdat benzine en diesel onbetaalbaar waren. Ruim 70% van de autorijders vult de tank met staatsgesubsidieerde, dus goedkope LPG. Daar kwam op die dag een abrupt einde aan.
Tokajev, de president van Kazakstan moest hals-over-kop ingrijpen toen hij zag dat de protest vanuit Zhanaozen, een plaatsje niet ver van de Kaspische Zee en waar ze uitbrak, als een lopend vuurtje over het hele land ging verspreiden. Hij moest de wet toen onmiddellijk intrekken.
Maar, Kazakstan is een dictatuur. Daarom zijn protesten uiterst zeldzaam omdat ze doorgaans met harde hand worden aangepakt. Ik zie dan ook dat de ingevoerde, later ingetrokken maatregel niet echt van de regering is maar van de degene die feitelijk aan het hoofd van de regering staat. Dat is Tokajev zelf.
Ik vergelijk het Kazak regeringssysteem vaak met die in Rusland omdat ook daar de president zelf feitelijk aan het hoofd staat ook al heeft dit land ook een premier. Putin draagt zelf de "ideeën" aan die de regering onder leiding van een premier in wetten moet omzetten. Die moeten dan vervolgens in het parlement worden "goedgekeurd". Maar, als een parlement alleen maar uit aanhangers van de bestierende president bestaat, omdat oppositie niet wordt geduld, dan kan je niet van goedkeuring spreken. Kijk maar naar Turkije, China, Noord Korea en tegenwoordig ook Myanmar. In Kazakstan is de werking niet veel anders.
Ik heb nog al de gewoonte om landbestuurders, maar dan zij die niets van democratie moeten hebben, niet politiek te benaderen maar wat ze persoonlijk in zich dragen. Ze hebben allemaal dezelfde overeenkomsten: zijn achterdochtig, hebben grootheidswaan, zijn narcistisch; zijn innerlijk geïsoleerd; hebben totaal geen realiteitszin omdat zij gewoonweg geen contact hebben met datgene wat zij teweeg brengen. De ouderen onder hen tonen ook nog eens een charisma van een vaderlijk figuur. Zij zijn de echte wolven in schaapskleren.
Maar, als je een maatregel abrupt eindigt, dus zonder de eigen bevolking de kans te geven om zich hierop voor te bereiden, dan creëer je zelf het probleem. Dit is bij Tokajev absoluut het geval. Daarmee wakkerde hij ook oude problemen aan. Ik kon dit herleiden aan de videos die van Twitter zijn gedownload om ze op gemak te kunnen bekijken.
Regeringsgebouwen in welke plaats in Kazakstan dan ook schijnen 'akimat' te heten. De protesterende menigte gingen daar naar toe om hun woede te uiten door die gebouwen in brand te steken. Ook politieposten en kantoren van strafvervolgers waren doelwit. Nou, dit zijn duidelijke signalen die vertellen dat de bevolking genoeg heeft van het huidige systeem.
Echter, op 4 Januari werd het internet voor mobiele telefoons afgesloten. Een dag later werd zowat het hele communicatieverkeer geblokkeerd waardoor niemand informatie met de buitenwereld kon delen. Zodoende rijzen bij mij vragen op zoals zijn video's en foto's die na 4 Januari op Twitter zijn geplaatst ook gemaakt/genomen op de dag dat ze op Twitter zijn geplaatst.
Op 7 Januari werd het mij goed duidelijk dat alle communicatie met het buitenland was afgesloten omdat vanaf die datum steeds video's en foto's werden geupload die al enige dagen in mijn bezit zijn. Dit duidt erop mensen uit Kazakstan maar in een ander land wonen "de boel aan de praat houden" door video's en foto's opnieuw te plaatsen. Er was voor mij geen mogelijkheid anders dan de upload-datum te hanteren zoals weergegeven op de webversie van Twitter maar in Nederland.
In Kazakstan is alleen de elite die nog contact met de buitenwereld heeft. Dat kan je aan de grafieken van NetBlocks, zoals afgebeeld, ook duidelijk zien. Het sterkste bewijs dat er geen contact met dit land is lieten Nederlandse investeerders gisteren in het acht-uur journaal van de NOS weten. Zij konden geen contact met hun medewerkers in Kazakstan kirjgen.
Laten we eens naar de protesten zelf kijken.
Vandaag in de vroege ochtend vond ik de tweet die je rechts ziet afgebeeld. De bron plaatst de protesten in de context van maatregelen die het kabinet sinds vorig jaar heeft genomen. Hij doet dat niet zomaar. Het aantal berichten met de hashtags #VaccinatieSchade en #VaccinatiePlicht is gedaald van een paar duizend naar nauwelijks 100 berichten vandaag. Mensen blijken het gevaccineerd-zijn toch belangrijker te vinden dan (verder) meeheulen in fantasieën en ander misplaatste onzin. Het is ook nog misbruik maken van de situatie waarin mensen in een ander land verkeren.
Het bericht is overigens onlogisch. Immers, als het om geblokkeerde pinautomaten moet gaan om welke reden dan ook, dan waren de protestanten allemaal naar de banken gemarcheerd om de bank in brand te steken in plaats van de 'akimat' (lokale regeringsgebouw) ter plaatse. Hoewel, ik vond een aantal video's die laten zien dat er inderdaad een aantal personen waren die naar twee banken gingen maar niet om daar te protesteren. Op Twitter wordt geclaimd dat die personen rellende protestanten zijn die aan het plunderen van banken zijn geslagen. De videos zijn echter op grote afstand genomen. Zelfs op een dusdanige grote afstand waardoor niet is te zien wie die personen echt zijn. Dit geldt ook voor het volgende:
Pro-Tokajev aanhangers verspreiden video's, genomen op twee verschillende locaties, en die over bewapenen van protestanten gaan.
Links zie je een screenshot van een de video's. De video is op Twitter gevonden en zou van 6 Januari 2022 dateren . De bron liet na om de plaats erbij te vermelden. Het onderschrift is in de Engelse taal maar laat duidelijk zien hoe ik video's en foto's documenteer voordat ze gearchiveerd worden.
Het stilstaand beeld laat zien dat de mannen wapens van de straat rapen. Dit is voor mij geen bewijs dat je protestanten ziet. Je ziet alleen mannen die wapens oprapen. Meer niet. Er bestaan geen video's waarin te zien is dat er sprake is van een gewapende conflict tussen protesterende burgers en ingezette veiligheidstroepen.
Dit brengt mij naar de president zelf. Dus, laten we eens kijken hoe hijzelf met de door hem gecreëerde onrust omgaat.
Hij heeft een Twitter account en schrijft (gelukkig) ook in de Engelse taal. Op zijn account is dit bericht van 7 Januari gevonden:
Het bericht laat duidelijk zien dat hij de schuld legt bij de protestanten terwijl hijzelf de aanzetter van de onrust is. Immers, onder zijn verantwoordelijkheid was de beperking op prijsverhogingen van autogas opgeheven, maar door hemzelf weer ongedaan gemaakt. Het is ook duidelijk dat het bericht een aantal onwaarheden bevat en claims die niet bewezen zijn.
Het is juist dat protestanten bij overheidsgebouwen vuur hadden aangestoken maar dat heeft niets met "terroristen" te maken.
We moeten even terug in de tijd om te begrijpen waarom hij protestanten "terroristen" noemt. De term is afkomstig van "fighting terrorism", een Engelstalige politiek beladen term dat haar introductie deed na de aanslagen van 11 September 2001.
Tijdens de 'State Of The Union' van Januari 2002, George W. Bush liet de wereld weten: "Either you with us or you with the terrorists". Deze waarschuwing zette niet alleen Moslimlanden zoals Pakistan en Afghanistan onder grote druk. Landen met een autocratisch of een dictatoriale regime zagen er zelfs brood in om voor goed en voor altijd een einde te maken aan oppositie en om critici de mond te snoeren. Die landen hebben ook dan ook wetten in elkaar geflanst die zij "antiterrorismewetten" noemen. China, Rusland, Hong Kong en Turkije zijn de duidelijkste voorbeelden.
Kazakstan kent helemaal geen terrorisme. Er zijn namelijk geen groepen die zijn regime omver willen werpen. Er zijn ook geen groepen die naar afscheiding streven. Het is overigens veel te riskant om aan zulke acties te denken. De Russen hebben diverse bases in dit land en er is een grote groep van een Russische minderheid die langs de noordelijke grens van Kazakstan leven.
En, zoals ik eerder met een stilstaand beeld liet zien, er is geen bewijs dat de plunderaars tot de protestanten behoren. Gedurende de gehele periode van 4 Januari tot en met 7 Januari heeft niemand kunnen aantonen dat de plunderaars ook protestanten waren, maar die iets anders wilden doen.
Zijn bericht bevat echter een deel dat in strijd is met de regels die Twitter hanteert, namelijk zijn bevinding "wij moeten hen doden" is een oproep tot het doden. Hij heeft dit bericht verwijderd nadat de overtreding bij Twitter was gemeld.
Het bericht dat je hier rechts op de pagina ziet doet mij aan een ander land denken. Hij schrijft over "20,000 gangsters" en "terroristen" die goed getraind en georganiseerd waren. Om eerlijk te zijn? Dat is in geen enkele van de bijna 200 verzamelde video's te zien. Laat staan dat een bepaalde tactiek was te bespeuren. Zelfs niet onder zijn eigen ingezette troepen.
Op 4 Januari moest zelfs een heel legerkonvooi, dat net in het centrum van Almaty was gearriveerd, rechtsomkeer maken omdat de protestanten in een te grote meerderheid waren. De troepen waren kennelijk niet op de hoogte over de omvang van het aantal protestanten. Tokajev vervalste dit gegeven door de gebeurtenis te beschrijven als 6 aanvalsgolven.
Er zouden onder de menigte mensen zijn die een ander taal spraken. Hij schrijft niet om welke talen het gaat maar is wel een poging om het Westen de schuld te geven. Er zijn geen bewijzen die aantonen dat buitenlanders aan de protesten deelnamen. Dit moet kennelijk iemand opgevallen zijn. Want, dit bericht was de volgende dag verwijderd.
Stel nu voor dat het om 20,000 "goed getrainde en georganiseerde" mensen gaat compleet met een, laten we zeggen commandocentrum, Kazakstan had dan op een prille begin van een burgeroorlog moeten uitzien. Immers, zo zag het prille begin van de burgeroorlog in Syrië uit. Geen enkele ontwikkeling leidde tot zo'n situatie en geen actie van zijn troepen laat eveneens geen dergelijke ontwikkeling zien. Tokajev was duidelijk aan het fantaseren geslagen.